معرفی لیست غذاهایی که باعث نازایی میشود

یکی از جذاب ترین تجربه هایی که هر زوجی می توانند داشته باشند، بچه دار شدن است. اما متاسفانه برخی از زوج ها به علت ناباروری از داشتن این نعمت محروم هستند. نازایی می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد که بررسی و تشخیص آن بر عهده پزشک متخصص است. اما در این بین بسیاری از نقش تغذیه بر باروری غافل هستند. از این رو این مقاله به معرفی غذاهایی که باعث نازایی میشود، اختصاص یافته است. 

نازایی چیست

قبل از پرداختن به غذاهایی که باعث نازایی میشود لازم است تعریف جامعی از نازایی ارائه شود. نازایی عدم باروری بعد از داشتن یک رابطه جنسی منظم و کنترل نشده است. بنابراین اگر زن بعد از داشتن ۶ الی ۱۲ ماه رابطه جنسی کنترل نشده باردار نشود می توان نتیجه گرفت مشکل ناباروری یا نازایی رخ داده است. لازم به ذکر است عدم باروری نمی تواند تنها به مشکل نازایی زن مرتبط باشد به همین دلیل لازم است قدرت باروی مرد نیز مورد بررسی قرار گیرد. 

آشنایی با دلایل نازایی زنان

برای تشخیص علت واقعی نازایی مراجعه به پزشک متخصص باید در اولویت هر کاری قرار گیرد زیرا تشخیص این موضوع امری تخصصی و مشکل است. اما به طور کلی می توان گفت  نازایی ریشه در یکی از عوامل زیر دارد:

افزایش سن

یکی از بارزترین دلایل رخ دادن ناباروری در زنان کاهش تعداد تخمک ها با افزایش سن است. در واقع هرچه سن زن افزایش پیدا کند احتمال بروز ناباروری در آن نیز افزایش می یابد زیرا افزایش سن علاوه بر کاهش تعداد تخمک ها با کاهش کیفیت آنها نیز همراه است. علاوه بر این باروری در سنین بالا منجر به  ناهنجاری های کروموزومی و یا سقط جنین می شود. بنابراین بهتر است تمامی بانوان قبل از اقدام به بارداری با پزشک متخصص زنان مشورت کنند تا روند بارداری و یا درمان ناباروری آنها اصولی و منطقی پیش رود. 

اختلالات تخمک گذاری

یکی از علت های دیگر رخ دادن ناباروری در زنان، اختلالات تخمک گذاری است. در واقع روند تخمک گذاری به گونه ای پیش می رود که تخمک ها مستعد باروری نیستند. در واقع اختلالات تخمک گذاری را می توان به عدم تخمک گذاری و یا تخمک گذاری کم نیز تعبیر کرد. این نوع اختلال بسیار در بین بانوان رایج است به همین دلیل پزشکان متخصص در روند درمان خود روند تخمک گذاری و سلامت رحم و تخمدان را مورد بررسی قرار می دهند. اختلالات تخمک گذاری شامل طیف وسیعی از بیماری ها می شود که در زیر به برخی از آنها اشاره می شود: 

۱- یکی از شایع ترین بیماری های زنان، سندرم پلی کیستیک و یا تنبلی تخمدان است. افراد مبتلا به این بیماری به ندرت پریودی را تجربه می کنند زیرا تخمدان های آنها قادر به تخمک گذاری نیست. این بیماری می تواند خود را با رشد موهای زائد، مقاومت به انسولین، چاقی و ... نیز نشان دهد. ابتلا به این بیماری از طریق انجام سونوگرافی تخمدان مشخص می شود. بنابراین لازم است با دیدن علائم اولیه سندرم پلی کیستیک، مراجعه به پزشک متخصص در اولویت قرار گیرد. 

۲- یکی از بیماری های ژنتیکی که موجب نازایی می شود نارسایی زودرس تخمدان است. این بیماری در بیماران سرطانی که تحت شیمی درمان نیز هستند قابل مشاهده است. این عارضه را در دسته ی بیماری های خود ایمنی نیز قرار می دهند. ذخیره سازی تخمک در زنان مبتلا به این بیماری بسیار کم است به همین دلیل تخمک گذاری اولیه در آنها به خوبی صورت نمی گیرد. 

۳- چرخه قاعدگی به کمک ترشح هورمون ها تنظیم می شود به همین دلیل رخ دادن کوچکترین خللی در عملکرد هورمون ها موجب اختلالات هورمونی می شود. بسیاری از پزشکان متخصص در بررسی علت ناباروری چگونگی ترشح هورمون های بدن را نیز مورد بررسی قرار می دهند زیرا یکی از دلایل ناباروری اختلالات هورمونی است. اصولا مشکلات هورمونی به دلایل مختلفی رخ می دهد که از جمله آن می توان به اختلال عملکرد هیپوتالاموس، اختلال عملکرد هیپوفیز، اختلال عملکرد غده تیروئید و  افزایش سطح هورمون پرولاکتین اشاره کرد.

رخ دادن مشکل در هیپوتالاموس یکی از مهمترین دلایل رخ دادن ناباروی است زیرا تغییر در عملکرد آن منجر به تغییر در سطح هورمون های مهمی همچون گنادوتروپین، LH و FSH می شود. لازم به ذکر است غده هیپوفیز وظیفه ترشح دو هورمون LH و FSH را دارد به همین دلیل عملکرد آن در قدرت باروری بسیار مهم و اثرگذار است. در نهایت با انجام آزمایش هورمونی و بررسی سلامت غده تیروئید می توان مشکلات ناباروری را تحت نظر پزشک متخصص مرتفع کرد. 

اختلالات مربوط به لوله های فالوپ 

در حد فاصل بین رحم و تخمدان لوله هایی تحت عنوان لوله فالوپ قرار گرفته است. این لوله یکی از بخش های آسیب پذیر بدن است که عملکرد آن می تواند در اثر عفونت، جراحی و یا صدمات جزئی مختل شود. آسیب دیدگی این قسمت از رحم مانع از عبور اسپرم می شود. در واقع اسپرم نمی تواند به تخمک جهت باروری دسترسی داشته باشد. در برخی موارد ممکن است تخمک بارور شود اما آسیب دیدگی این بخش نمی گذارد تخمک بارور به رحم برسد.  به همین دلیل در صورت عدم باروری پزشک متخصص لوله های فالوپ را نیز در سونوگرافی رحم و تخمدان مورد بررسی قرار  می دهد. 

آندومتریوز

یکی از دلایل دیگری که منجر به ناباروری در زنان می شود، آندومتریوز است. این بیماری زمانی رخ می دهد که بافت های داخلی رحم به جای رشد کردن در داخل رحم در خارج از رحم و یا نقاط دیگر بدن رشد می کند. در برخی از مواقع این بیماری بخش های داخلی رحم را نیز تحت تاثیر قرار می دهد و مانع از لانه گزینی تخمک بارور می شود. 

یائسگی زودرس

اکثر بانوان در سنین بیش از ۵۰ سالگی دچار یائسگی می شوند اما متاسفانه در برخی مواقع یائسگی زودرس رخ می دهد یعنی یائسگی قبل از ۴۰ سالگی اتفاق می افتد. بدون شک رخ دادن یائسگی به معنای ناباروری زنان است. لازم است برای پیشگیری از این امر سلامت رحم و تخمدان به صورت مرتب مورد بررسی قرار گیرد. 

سرطان

سرطان رحم و تخمدان از جمله سرطان های شایع در بین بانوان است که پیامدی جز ناباروری ندارد. عدم شناسایی به موقع این بیماری موجب مرگ بیمار می شود. به همین دلیل بهتر است بانوان برنامه منظمی برای چکاپ سلامتی خود داشته باشند. 

ناهنجاری های رحمی

رحم یکی از مهمترین بخش های بدن زنان جهت باروری است. گاهی رخ دادن مشکلاتی در رحم با ناباروری همراه است از جمله این مشکلات می توان به مواردی همچون تک شاخ و یا دو شاخ شدن رحم، رحم دوگانه، رحم کمانی، سپتوم رحمی، پولیپ رحمی و فیبروم ها اشاره کرد. پزشکان متخصص زنان با بررسی نتایج سونوگرافی به راحتی بروز این قبیل بیماری ها را تشخیص می دهند. 

سبک زندگی

سبک زندگی انسان ها بر قدرت باروری آنها اثر شگرفی دارد اما بسیاری از زوج ها از آن غافل هستند. بدون شک مصرف دخانیات، مشروبات الکلی و ... می تواند از عوامل مهم و موثر بر ناباروری باشد. این امر برای قرارگیری طولانی مدت در معرض آب و هوای آلوده، مواد شیمیایی و مواد سمی نیز قابل بسط است.  به همین دلیل لازم است که پزشک متخصص در راستای درمان ناباروی در جریان نوع سبک زندگی بیمار قرار گیرد تا در صورت نیاز در آن تجدید نظر شود. 

ناباروری بی دلیل 

گاهی اوقات زوج ها بعد از بررسی های دقیق و موشکافانه تحت نظر پزشک متخصص متوجه می شوند که دلیل بارداری آنها به هیچ بیماری برنمی گردد، در واقع نازایی آنها بی دلیل است. بهترین گزینه برای این دسته از افراد حفظ سلامت جسمی خود تحت نظر پزشک معالج است زیرا بعد از مدتی با کاهش استرس و دغدغه های فکری احتمال رخ دادن بارداری در آنها افزایش می یابد. 

اثر تغذیه بر ناباروری

بسیاری از زوج ها اثر تغذیه بر باروری را نادیده می گیرند. تغذیه مناسب و استفاده از مواد مغذی می تواند شانس باروری را بالا ببرد. اما در کنار آن برخی از مواد غذایی با ناباروری همراه است به همین لازم است همه زوج ها باید با غذاهایی که باعث نازایی میشود آشنایی کامل داشته باشند.  

آشنایی با دلایل نازایی مردان 

همانگونه که گفته شد ممکن است علت ناباروری زوج ها به نازایی مردان برگردد. دلایل مختلفی برای نابارور شدن مردان وجود دارد که در زیر به برخی از آنها اشاره می شود: 

ابتلا به واریکوسل

به تورم سیاهرگ بیضه مردان واریکوسل می گویند. این بیماری یکی از دلایل شایع ناباروری در مردان است زیرا دمای بیضه را بالا می برد و مانع از تولید اسپرم می شود. از آنجایی که این بیماری هیچ نشانه خاصی ندارد بسیاری از مردان نمی توانند وقوع آن را تشخیص دهند. اما گاهی اوقات ممکن است واریکوسل خود را با درد بیضه نشان دهد. مراجعه به پزشک متخصص می تواند به درمان این بیماری کمک بسیاری کند. 

اختلالات انزال در مردان

اگر مجاری انتقال اسپرم بنا بر هر دلیل مسدود شود، اسپرم نمی تواند از مجاری اسپرم عبور کند به همین دلیل منی فاقد اسپرم خواهد بود. گاهی اوقات این بیماری موجب انزال پس گرد (برگشت منی به داخل مثانه) می شود. انزال در مردان از خود نشانه ای بر جای نمی گذارد اما گاهی اوقات کدر شدن ادرار و یا عدم خروج منی می تواند گواه وقوع این بیماری باشد. بنابراین بهتر است با دیدن علائمی از این قبیل مراجعه به پزشک در اولویت هر امری قرار گیرد. 

تعداد و کیفیت پایین اسپرم ها

بسیاری از عوامل درونی و بیرونی می تواند تعداد و کیفیت اسپرم ها را تحت تاثیر قرار دهد. به طور مثال عواملی همچون مصرف دخانیات، استرس، ژنتیک، ضربه به بیضه و ... منجر به بروز این مشکلات می شود. بدون شک اگر اسپرم در تعداد کافی تولید نشود بارداری رخ نمی دهد. این امر برای کیفیت اسپرم ها نیز قابل بسط است. مراجعه به پزشک می تواند به راحتی منجر به مرتفع شدن این مشکل شود. 

پادتن های ضد اسپرم

بدن مردانی که وازکتومی را تجربه کرده اند گاهی اوقات اقدام به ترشح پادتن های ضد اسپرم می کند. این امر شانس باروری را کاهش می دهد. البته این پادتن ها گاهی اوقات در بدن مردانی که لوله اسپرم آنها مسدود شده است نیز ترشح می شود. بنابراین لازم این امر نیز توسط پزشک متخصص مورد بررسی قرار گیرد. 

فتق بیضه

یکی از دلایل دیگر ناباروی در مردان به فتق بیضه بر می گردد. فتق بیضه به معنای خارج شدن بیضه از جایگاه اصلی خود است. البته گاهی اوقات از اصطلاح فتق بیضه برای پارگی این ناحیه نیز استفاده می شود. با افزایش سن احتمال رخ دادن فتق بیضه نیز افزایش می یابد اما به طور کلی این بیماری در اثر عوامل ژنتیکی، بزرگی پروستات و ... نیز رخ می دهد. اصولا پزشکان متخصص به راحتی می توانند این بیماری را تشخیص دهند و روند درمان را آغاز کنند. 

بیضه نزول نکرده 

بیضه ابتدا در درون شکم تشکیل و سپس به کیسه بیضه منتقل می شود. اما گاهی اوقات بیضه روند نزول کردن خود را طی نمی کند و در شکم باقی می ماند. بدون شک وجود این بیماری به معنای  ناباروری مردان است. بنابراین مراجعه به پزشک متخصص می تواند به روند درمان این بیماری کمک کند. 

علاوه بر موارد ذکر شده افزایش وزن، مصرف دخانیات، مشکلات غده تیروئید، تغذیه نامناسب و ... نیز موجب ناباروی در مردان می شود. در این بین لازم است تمام آقایان از غذاهایی که باعث نازایی میشود آگاهی کامل داشته باشند زیرا اثر تغذیه بر ناباروری غیر قابل انکار است.

آشنایی با غذاهایی که باعث نازایی میشود

بدون شک وقتی صحبت از اثر تغذیه بر نازایی به میان می آید این سوال که "خوردن چه غذاهایی باعث نازایی می شود" ذهن تمامی بانوان و آقایان را به خود مشغول می کند. مصرف مواد غذایی مناسب تضمین کننده سلامت بدن است اما علاوه بر این نوع تغذیه اثر شگرفی بر باروری دارد. به همین دلیل مصرف مواد غذایی نامناسب می تواند دلیل اصلی نازایی باشد. از این رو در ادمه لیستی از  غذاهایی که باعث نازایی میشود ارائه شده است که مطالعه آنها می تواند به درمان ناباروری کمک شایانی کند. 

مواد قندی

در ابتدای معرفی غذاهایی که باعث نازایی میشود لازم است به بیماری شایع سندرم پلی کیستیک پرداخته شود. سندرم پلی کیستیک ارتباط تنگاتنگی با میزان مصرف مواد قندی دارد. به همین دلیل مصرف بیش از اندازه مواد قندی موجب افزایش احتمال ابتلا به این بیماری می شود. ابتلا به تنبلی تخمدان به معنای عدم آزادسازی تخمک و در نتیجه عدم بارداری است. همچنین خوردن مواد قندی سطح انسولین بدن را افزایش می دهد و همانطور که گفته شد میزان انسولین خون ارتباط تنگاتنگی با سندرم پلی کیستیک دارد. به همین دلیل لازم است افراد مبتلا به تنبلی تخمدان در تغذیه خود تحت نظر پزشک متخصص تجدید نظر کنند تا احتمال بارداری آنها افزایش یابد. همچنین انجام ورزش بر تنظیم سطح انسولین و سوخت و ساز بدن نیز موثر است. 

شیرین کننده های مصنوعی

در راستای معرفی غذاهایی که باعث نازایی میشود  لازم است به شیرین کننده های مصنوعی اشاره کرد. در بسیاری از خوراکی ها و نوشیدنی های شیرین از شیرین کننده های مصنوعی استفاده می شود. مصرف این مواد علاوه بر اینکه بر باروری زنان اثر منفی دارد موجب کاهش تحرک اسپرم مردان نیز می شود. همچنین شیرین کننده های مصنوعی تخمدان زنان را مستعد تنبلی تخمدان می کند.  به همین دلیل مصرف این قبیل مواد غذایی باید به حداقل ممکن برسد تا شانس بارداری افزایش یابد.   

فست فود

از جمله غذاهایی که باعث نازایی میشود می توان به غذاهای فست فودی اشاره کرد. متاسفانه سبک زندگی انسان امروز موجب شده است که تمایل به استفاده از این قبیل غذاها بسیار زیاد باشد اما مصرف آنها بر سلامت رحم و تخمدان زنان و اسپرم مردان اثر منفی دارد بنابراین مصرف آنها پیامدی جز ناباروی ندارد. علاوه بر این عادت به مصرف غذاهای فست فودی با کاهش مصرف میوه و سبزیجات همراه است که خود تهدید بزرگی برای سلامتی است. بدون شک با مشورت پزشک متخصص می توان اثر منفی این مواد غذایی را بر ناباروری کاهش داد. لازم به ذکر است استفاده از چربی امگا ۳ می تواند اثر سو چربی ‌های ترانس و چربی ‌های اشباع ‌شده این غذاها را کاهش دهد. 

مشروبات الکلی

مصرف مشروبات الکلی علاوه بر اینکه بر قدرت باروری زنان و مردان اثر منفی دارد موجب کاهش میل جنسی نیز می شود. همچنین مصرف این مواد می تواند موجب اختلالات کروموزومی و یا سقط جنین شود. بهتر است در جهت افزایش شانس بارداری مصرف مشروبات الکلی توسط زن و مرد متوقف شود. در این مسیر بهتر است از پزشک متخصص کمک گرفته شود زیرا در  برخی از مواقع لازم است اثرات باقیمانده از این مواد نیز از بدن زدوده شود. 

لبنیات کم چرب

از دیگر غذاهایی که باعث نازایی میشود می توان به لبنیات کم چرب برای زنان و پرچرب برای آقایان اشاره کرد. لبنیات در دسته مواد غذایی قرار دارد که مصرف روزانه آنها توصیه می شود. بسیاری از بانوان در جهت حفظ رژیم غذایی خود عادت به مصرف لبنیات کم چرب دارند. نتایج مطالعات گوناگون گواه این امر است که مصرف لبنیات کم چرب احتمال ناباروری بانوان را تا هشتاد درصد افزایش می دهد به همین دلیل لبنیات کم چرب را نیز می توان در دسته غذاهایی که باعث نازایی میشود قرار داد. در لبنیات چرب طیف وسیعی از چربی‌ های غیر اشباع و اسید های چرب امگا۳  وجود دارد به همین دلیل مصرف آنها می تواند با افزایش احتمال باروری همراه باشد. لازم به ذکر است مصرف لبنیات پرچرب بر روی باروری مردان اثر منفی دارد. بنابراین بهتر است مردان از لبنیات کم چرب استفاده کنند. 

شیرینی، دونات و کلوچه ها

یکی از محبوب ترین شیرینی هایی که توسط بانوان و آقایان مورد استفاده قرار می گیرد، دونات است. دونات علاوه بر اینکه در ترکیب خود مقدار بسیار زیادی مواد قندی دارد مملو از اسیدهای چرب اشباع شده و ترانس است. این مواد بر ناباروری زنان و مردان اثر باورنکردنی دارد. به طور کلی میزان اسپرم تولید شده توسط مردانی که به مصرف این قبیل مواد غذایی عادت دارند بسیار پایین تر سایر مردان است. 

مواد غذایی چرب و پر نمک

از دیگر غذاهایی که باعث نازایی میشود می توان به مواد غذایی پرنمک و چرب اشاره کرد. نوع اسید چرب دریافتی بدن از جمله مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد. به همین دلیل بهتر است مصرف روغن جامد به حداقل ممکن رسد. همچنین مواد غذایی شور نیز می تواند با ناباروری مردان و زنان همراه باشد. بهتر است برای مدیریت بهتر نوع ماده غذایی مصرفی از پزشک متخصص این حوزه کمک گرفته شود.

نان سفید

نان سفید در دسته غذاهایی که باعث نازایی میشود قرار دارد زیرا کربوهیدرات های تصفیه شده با افزایش سطح انسولین بدن و کاهش قند خون همراه است. مصرف این نوع نان در زنان با کاهش قدرت تخمک گذاری همراه است به همین دلیل توصیه می شود مصرف نان سفید و سایر مواد حاوی کربوهیدرات های تصفیه شده به حداقل ممکن برسد. 

قهوه

بسیاری از افراد به مصرف قهوه علاقه بسیاری دارند. اما محققان مدعی هستند که مصرف قهوه بر روند درمان باروری اثر منفی دارد و مانع از به نتیجه رسیدن درمان می شود. به همین دلیل بهتر است افرادی که مشکل ناباروری دارند در خصوص مصرف میزان قهوه با پزشک متخصص مشورت کنند. این امر برای چای نیز قابل بسط است و بهتر است که دمنوش ها جایگزین آنها شود. 

مواد غذایی ترش

از دیگر غذاهایی که باعث نازایی میشود می توان به مواد غذایی ترش اشاره کرد. مواد غذایی و میوه های ترش احتمال ناباروری را بالا می برد. در نتیجه بهتر است افرادی که نابارور هستند در مصرف مواد غذایی ترش احتیاط کنند. 

نتیجه گیری

پیشرفت علم پزشکی در چند سال اخیر بسیار زیاد بوده است به گونه ای که می توان مدعی شد ناباروی در بسیاری از مواقع قابل درمان است. اما همانطور که گفته شد بسیاری اثر تغذیه را جدی نمی گیرند. برخی از مشکلات مربوط به ناباروری به تغذیه نامناسب و عادت های غذایی بد برمی گردد. پیروی از یک برنامه غذایی مناسب می تواند علاوه بر بهبود کمیت و کیفیت اسپرم ها بر سلامت رحم و تخمدان نیز موثر باشد. از طرف دیگر افزایش وزن یکی دیگر از دلایل اصلی نازایی است که در اثر عدم تغذیه مناسب به وجود می آید.

در بسیاری از مواقع بیماری هایی که منجر به ناباروری شده اند با تغییر در رژیم غذایی و کاهش وزن مرتفع می شوند و فرد بدون مصرف دارو می تواند داشتن فرزند را تجربه کند. در نهایت عادت غذایی نامناسب موجب می شود که بدن با کمبود انواع ویتامین های دی، بی و .... مواجه شود. تمامی موارد ذکر شده گویای اهمیت اثر تغذیه بر باروری زنان و مردان است از این رو بهتر است برای درمان ناباروی علاوه بر بررسی سلامت جسمانی، نوع تغذیه نیز مورد بررسی قرار گیرد. همچنین تهیه لیستی از غذاهایی که باعث نازایی میشود نیز می تواند مفید واقع شود.