علائم، علت، انواع ناباروری در مردان

آیا شما اطلاعات کافی درباره ناباروری مردان دارید؟ اگر یک زوج بعد از گذشت یک سال و داشتن رابطه جنسی بدون استفاده از روش های پیشگیری از بارداری، نتوانند بچه دار شوند، جزء مصادیق ناباروری محسوب می شوند. خوشبختانه با پیشرفت علم، انواع ناباروری مردان درمان می شوند. تمام زوج های نابارور می توانند با کمک روش های نوین در داخل کشور بچه دار شوند.

ناباروری مردان مثل ناباروری در خانم ها بدون نشانه خاصی می باشد و عدم وقوع بارداری خانم بعد از یک سال،  بیانگر این واقعیت است که ناباروری در یکی از زوجین وجود دارد؟

انواع مختلف ناباروری

دسته بندی اول ناباروری را می توان به دو قسمت کلی تقسیم بندی کرد قسمت اول، ناباروری را به ۴ دسته مختلف تقسیم می کند.

• ناباروری زنان
• ناباروری مردان
• ناباروری هر دو 
• ناباروری با دلایل ناشناخته

ناباروری در مردان: در علم پزشکی بچه دار نشدن یک زوج بعد از یک سال برقراری رابطه جنسی،  نشان دهنده وجود ناباروری در یکی از زوجین می باشد. علت ناباروری در مردان: به هر گونه مشکل در سلامتی مردان گفته می شود که نگذارد همسر وی باردار شود. در هنگام مراجعه جهت بررسی ناباروری مردان، انجام  تست مایع منی پیشنهاد می شود. تولید اسپرم تحت تاثیر عوامل زیادی مثل بیماری های دوران کودکی، علل هورمونی، روش زندگی و بیماری ها قرار دارد.

ناباروری با دلیل ناشناخته: ناباروری با دلیل ناشناخته یا ناباروری ایدیوپاتیک  به مواردی گفته می شود که در ارزیابی اولیه مثل آنالیز مایع منی و نتیجه آزمایشات مردان، مشکلی وجود ندارد. با انجام روش های تشخیصی استاندارد، هیچ علتی برای ناباروری یافت نمی شود. تفاوت های کوچک موجود در دستگاه تناسلی می تواند علت ناباروری مردان باشد.

علاوه بر این شیوه زندگی افراد مثل چاقی یا لاغری بیش از حد، مصرف الکل، سیگار یا قهوه به مقدار زیاد می تواند باعث ناباروری با علت ناشناخته باشد. در برخی مواقع ممکن است ناهنجاری وجود نداشته باشد و دلیل اصلی ناباروری، سن بالای همسر و یا پیر بودن سیستم تولید مثل باشد. دلیل دیگر  برای ناباروری، ممکن است در لانه گزینی یا گامت، اختلال وجود داشته باشد.

قسمت دوم، ناباروری را به دو دسته کلی تقسیم بندی می کند.

به طور کلی ناباروری دو نوع است: ناباروری اولیه و ناباروری ثانویه. 

ناباروری اولیه درباره کسانی صدق می کند که در طول زندگی، هرگز بچه دار نشده اند. در برخی مواقع مشکل ناباروری، مادرزادی می باشد ولی در برخی مواقع در طی گذشت زمان، به طور اکتسابی ایجاد می شود. عواملی مانند افزایش وزن، استرس بالا، افزایش سن، سبک زندگی، عفونت های جنسی و سایر موارد موجب ایجاد ناباروری اولیه می شود.

ناباروری ثانویه هنگامی است که زوج  تجربه یک بارداری را داشته اند و مشکل ناباروری بعد از یک سقط جنین و یا بارداری قبلی ایجاد شده است. عواملی مانند افت کیفیت و تعداد اسپرم، ابتلا به بیماری های مقاربتی، ابتلا به عفونت های جنسی به دلیل برقراری رابطه جنسی، بیماری های خود ایمنی و سایر موارد می تواند موجب ایجاد ناباروری ثانویه شود.

آیا قبل از ازدواج امکان تشخیص ناباروری مردان وجود دارد؟

وجود علائم زیر احتمال وجود ناباروری مردان را بالا می برد:

• غیر نرمال بودن اندازه بیضه ها ، کوچک یا بزرگ بودن بیضه ها
• کم بودن مو در قسمت های مختلف بدن که نشانه مردانگی می باشد
• وجود درد در کشاله ران
• بزرگ بودن سینه مرد به صورت غیر نرمال
• نابارور بودن به دلیل استفاده بیش از حد از دخانیات و یا الکل ایجاد می شود. مصرف بیش از اندازه و طولانی مدت این مواد، موجب ایجاد اسپرم های ناقص می گردد
• قرار داشتن در مقابل اشعه ایکس و ماوراء بنفش موجب ناباروری می شود

اجزاء دستگاه باروری مردان

بیضه ها: بیضه ها دو عضو از دستگاه تناسلی می باشند که به شکل تخم مرغ هستند. بیضه ها وظیفه تولید نطفه را در دستگاه تناسلی مردان بر عهده دارند. همچنین بیضه ها محل تولید هورمون تستوسترون می باشند. هورمون تستوسترون هورمونی است که باعث ایجاد خصوصیات فیزیولوژیکی مردانه می شود.

اپی دیدیم: یک لوله در هم تنیده در قسمت بالایی بیضه می باشد که جایگاه ذخیره کردن نطفه است و نقش مهمی در تبدیل اسپرم های نارس به اسپرم های طبیعی را ایفا می کند.

پروستات: این غده قسمتی از دستگاه تناسلی مردان می باشد که در کنار مجرای ادراری وجود دارد. این غده در موقع انزال یک مایع سفید رنگ تولید می کند که میزان یک سوم از حجم مایع منی از این مواد قلیایی شکل گرفته است.

مجرای ادراری و تناسلی: این مجرا یک لوله E شکل است که دو نوع کاربرد دارد: ۱- از سمت مثانه ورودی دارد تا ادرار را از بدن خارج کند. ۲- از سمت پروستات ورودی دارد تا مایع منی را از طریق انزال از بدن خارج کند.

آلت تناسلی: آلت تناسلی با انجام عملکرد خود، مسئولیت انتقال اسپرم ها را به داخل واژن خانم بر عهده دارد. آلت تناسلی مردان بر اثر تحریک شدن جنسی به حالت نعوظ درآمده و راحت تر داخل واژن خانم شده و مایع منی دارای اسپرم را در داخل دهانه رحم خانم تخلیه می کند.

غدد منی ساز: این غدد در قسمت بالای غده پروستات قرار دارند و کار تامین مایع تغذیه کننده اسپرم ها را بر عهده دارند.

لوله منی بر: لوله هایی که کار حمل اسپرم را بر عهده دارند. این لوله ها سفت هستند و مسئولیت حمل اسپرم ها را از لوله اپیدیدیم به سمت پشت غده پروستات و غدد منی ساز، را بر عهده دارند.

کیسه بیضه: کیسه بیضه وظیفه محافظت و نگهداری از بیضه ها را بر عهده دارد. علاوه بر این باعث تنظیم دمای محیط اطراف بیضه می شود.

آشنایی با هورمون های نطفه ساز

نطفه سازی یا اسپرماتوژنز تحت تاثیر هورمون های زیر می باشند:

مورد اول: غده هیپوتالاموس که در داخل مغز وجود دارد، موجب تولید GnRH می شود. این ماده بر روی غده هیپوفیز تاثیر می گذارد و موجب ترشح هورمون های LH و FSH می شود. این دو هورمون بر روی سلول های نطفه ساز موجود در بیضه ها، اثر می گذارند و اسپرم ها تولید می گردند. 

مورد دوم: LH و FSH همچنین بر روی ناحیه ای از بیضه ها اثر گذاشته و موجب تولید هورمون جنسی تستوسترون می شوند، این هورمون موجب نطفه سازی می گردد.

شرایط لازم جهت باروری مردان

جهت ایجاد باروری بعد از برقراری رابطه جنسی، شرایطی لازم است که باید مهیا باشد. شرایطی که مردان باید داشته باشند تا این مهم صورت پذیرد،  به شرح زیر است:

اسپرم های تولید شده حتما سالم باشند تا توانایی بارور کردن تخمک را داشته باشند. جهت تولید اسپرم سالم،  باید حداقل یک بیضه عملکرد صحیحی داشته باشد. هورمون تستوسترون که هورمون جنسی است، باید به صورت مداوم پیام تولید اسپرم را تامین کند.

انتقال اسپرم ها به مایع منی درست انجام شود. در کیسه بیضه لوله هایی است که وظیفه انتقال اسپرم ها را از کیسه بیضه به مایع منی و خروج از راه انزال را بر عهده دارند.

در داخل مایع منی تعداد اسپرم باید به اندازه کافی باشد تا شانس بارداری افزایش یابد. اگر تعداد اسپرم موجود در یک میلی لیتر مایع منی، کمتر از ۱۵ میلیون باشد و یا تعداد اسپرم در هر بار انزال کمتر از ۳۹ میلیون باشد، تعداد اسپرم کم محسوب می شود و احتمال بارور کردن تخمک پایین می آید.

اسپرم تولید شده باید بتواند در دستگاه تناسلی خانم حرکت کند، خود را به تخمک رسانده و با آن لقاح  انجام دهد، در نتیجه آن را بارور کند.