۱۰ علت بچه دار نشدن مردان

منظور از بچه دار نشدن در این مقاله، ناباروری مردان است، ما می خواهیم در این مقاله به دلایل ناباروری مردان و بیماری ها و مشکلاتی که می تواند بر باروری آنان تاثیر بگذارد صحبت کنیم. 

هر مشکل، بیماری یا اختلالی در بدن مرد که شانس باروری زوج را کاهش دهد، ناباروری اطلاق می شود. برای اینکه رابطه ی جنسی یک زوج منجر به یک بارداری موفقیت آمیز بشود، سلسه ای از فرآیندها باید به درستی انجام شوند که در زیر به آنها می پردازیم:

1. سلامت بودن اسپرم های تولید شده توسط بیضه های مرد: برای سالم بودن اسپرم ها لازم است حتما حداقل یکی از بیضه ها به درستی کار کند و هورمون جنسی تسترون بطور منظم ترشح شود.
2. منتقل شدن اسپرم ها به داخل مایع منی: اسپرم ها باید  از طریق لوله هایی که در بیضه هستند، از داخل بیضه به مایع منی منتقل شده و سپس بعد از انزال خارج شوند.
3. کافی بودن تعداد اسپرم ها در مایع منی: هرچه تعداد اسپرم ها در مایع منی کمتر باشد، احتمال بارداری کمتر خواهد بود. برای شانس قابل توجه بارداری، باید تعداد متوسط اسپرم در هر میلی متر مایع منی بیش از ۱۵ میلیون باشد، یا به عبارتی در هر بار انزال باید بیش از ۳۹ میلیون اسپرم از طریق مایع منی به خارج شوند.
4. حرکت داشتن اسپرم ها: اسپرم ها باید قابلیت تحرک خوبی داشته باشند تا بتوانند پس از انزال در دستگاه تناسلی زن، خود را به تخمک ها رسانده و آنها را بارور کنند.

هرکدام از مراحل بالا از اهمیت ویژه ای برخوردارند، و اگر هرکدام از آنها به درستی انجام نشوند، باروری موفقیت آمیز رخ نخواهد داد و زوج بچه دار نمی شوند. بطور کلی حدود ۱۳ درصد از زوج هایی که اقدام به بچه دار می کنند، دچار مشکل ناباروری می شوند و در بیشتر از یک سوم این موارد، مشکل بچه دار نشدن مربوط به مرد است.

دلایل بچه دار نشدن مردان

بچه دار نشدن یا ناباروری در مردان می تواند به علل مختلفی اتفاق بیفتد که عمده ترین آنها در دسته بندی های بیماری، عوامل محیطی، و سبک زندگی دسته بندی می شوند.

بیماری های موثر در ناباروری مردان

بیماری ها و اختلالات متعددی از جمله واریکوسل، عفونت، انزال برگشتی و … وجود دارد که ممکن است بر باروری مردان تاثیر بگذارد. در ادامه این بیماری ها را مرور خواهیم کرد:

واریکوسل: این بیماری موجب متورم شدن عروق کیسه ی بیضه می شود. این عروق کار خونرسانی به بیضه ها را انجام می دهند، در نتیجه متورم شدن آنها منجر به مختل شدن خون رسانی مناسب می شود که مانع از رشد اسپرم ها می شود. علاوه بر این ممکن است باعث بالا رفتن دمای محیط اطراف بیضه شود، و این گرما به اسپرم های تولید شده آسیب برساند. هرچند تا به امروز دلیل قطعی تاثیر واریکوسل بر ناباروری مردان تایید نشده است، اما تحقیقات صورت گرفته توسط متخصصین این نظریات را محتمل می دانند.

انزال برگشتی: علت این اختلال آن است که در زمان انزال مجراهای مثانه بسته نمی شوند و مایع منی به جای اینکه از بدن خارج شود، وارد مثانه می شود. در نتیجه امکان رسیدن اسپرم ها به تخمک ها نخواهد بود. این اختلال ممکن است به علل مختلفی رخ بدهد از جمله آسیب های نخاعی، دیابت، جراحی روی مثانه، پروستان و یا مجرای پیشاب که باعث ایجاد اشکال در عملکرد اعصاب و عضلات مثانه می شوند.

عفونت: بعضی از انواع عفونت می تواند بر روند تولید اسپرم های سالم تاثیر منفی بگذارد یا عفونت های بوجود آمده، موانعی در مسیر خروج اسپرم ایجاد کنند. عفونت هایی مثل عفونت بیضه، عفونت  اپی دیدیمیت و یا عفونت های مروبط به بیماری سوزاک یا ایدز از این دست عفونت ها هستند. البته این نوع از مشکل ناباروری در بیشتر موارد قابل درمان است و می توان باروری فرد را بازگرداند.

ناباروری ایمنولوژیک: در این بیماری که علت آن هنوز مشخص نیست، سلول های ایمنی بدن مرد، اسپرم ها را به عنوان موجود ناشناخته و مهاجم شناسایی کرده و به آنها حمله می کنند، در نتیجه باعث کم شدن تعداد اسپرم ها می شوند.

سرطان: وجود تومورهای سرطانی بدخیم و خوی خیم ممکن است باعث مسدود شدن مسیرهای هورمونی بشود، و یا به غدد هورمون ساز آسیب برساند که منجر به کاهش تعداد اسپرم ها خواهد شد. همچنین روش های درمانی مثل شیمی درمانی و یا پرتودرمانی نیز ممکن است بر قدرت باروری اثر منفی بگذارند.

اختلالات ژنتیکی: بعضی از بیماری های ارثی از جمله بیماری کلاین فلتر، فیبروزکیستی و سندروم کالمان ممکن است بر باروری مردان تاثیر منفی داشته باشند و قدرت باروری آنها را کاهش دهند.

اختلال در لوله های انتقال دهنده ی اسپرم: انسداد در لوله های انتقال دهنده ی اسپرم، ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد از جمله عفونت، بیماری های ارثی، مشکلات مادرزادی و یا مشکلات حاصل از عمل جراحی. این انسداد ممکن است در بخش های مختلف مثل بیضه ها، اپی دیدیم، و یا مسیرهای منتهی به انزال رخ داده باشد.

بیماری سلیاک: بیماران درگیر سلیاک به پروتئین گندم یا همان گلوتن حساسیت دارند. این بیماری هم ممکن است بر باروری آقایان تاثیر منفی داشته باشد، با رعایت رژیم غذایی بدون گلوتن، باروری شخص هم بهبود خواهد یافت.

بچه دار نشدن آقایان ممکن است علل دیگری نیز داشته باشد از جمله مشکلات آناتومیک انزال، عمل های جراحی بیضه، پروستات یا وازکتومی، یا مصرف داروهای آرتروز، و آنابولیت های استروئیدی.

عوامل محیطی موثر در ناباروری مردان

• اشعه رادیواکتیو: اشعه های رادیو اکتیو از جمله اشعه ایکس، ممکن است بر تعداد اسپرم های تولید شده تاثیر منفی بگذارد. البته منظور مجاورت زیاد یا طولانی مدت با این اشعه ها است، و در اکثر موارد این تاثیر موقت بوده و بعد از گذشت مدتی که در معرض اشعه ها نباشید مشکل برطرف خواهد شد.
• گرمای زیاد در محیط اطراف بیضه: پوشیدن لباس های تنگ، نشستن طولانی و بیش از حد، سونا به دفعات زیاد یا زمان طولانی مدت، و همینطور قرار دادن لپتاپ روی پاها در زمان کار کردن می تواند دمای بیضه ها را بیش از اندازه بالا ببرد و بر روند تولید اسپرم تاثیر منفی بگذارد. البته این موضوع شواهد علمی زیادی ندارد، اما بررسی های صورت گرفته این موضوع را تایید می کنند.
• قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و صنعتی: بودن طولانی مدت در معرض موادی مثل سموم شیمیایی، حشره کش ها، رنگ های صنعتی و حلال های آلی، و همچنینی فلزات سنگین مانند سرب، می تواند تعداد اسپرم ها را کاهش داده و باعث ناباروری مردان بشود.

تاثیر سبک زندگی بر قدرت باروری مردان

عادت هایی مانند اعتیاد به مصرف مواد مخدر از جمله ماری جوانا یا کوکائین یا …، اعتیاد به الکل، تنباکو، سیگار، قلیان، حتی مصرف بیش از اندازه قند و شیرینی و غذاهای آماده و فست فود، سبک زندگی با استرس مداوم و یا چاقی نیز می تواند بر قدرت باروری مردان تاثیر نامطلوب داشته باشد، که غالبا با اصلاح سبک زندگی می توان مشکلات ناباروری را بهبود بخشید.

جمع بندی

پس عوامل مختلفی از جمله بیماری های خاص، عوامل محیطی و سبک زندگی ممکن است باعث ناباروری در مردان، و بچه دار نشدن مردان بشود. رعایت نکاتی مثل تغدیه ی سالم، ورزش منظم، اجتناب از دود، مواد مخدر و الکل می تواند تاثیر بسیار مثبتی در باروری آقایان داشته باشد. همچنین پوشیدن لباس های نخی و گشاد، و قرار نگرفتن در معرض پرتوهای فرابنفش و سموم شیمیایی نیز از نکات تاثیرگذار است.

درصورت وجود مشکل حتما در اولین فرصت به پزشک متخصص مراجعه نمایید، بخاطر داشته باشید، ناباروری یک بیماری مثل هر بیماری دیگر است و به هیچ وجه دلیلی برای شرمندگی و خجالت وجود ندارد. هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید، راحت تر و سریع تر درمان خواهید شد و می توانید بچه دار شوید.