راه های تقویت تخمک در سن بالا

تقویت تخمک در سن بالا ممکن است سه ماه طول بکشد

تقویت تخمک در سن بالا با روش های بسیار امکان پذیر است. البته تخمک با کیفیت و سلامت دارای نشانه هایی است که یکی از آن ها قائدگی منظم و سر وقت در زنان است. البته این موضوع صد درصدی نیست و بسیاری از زنان با وجود قائدگی منظم دارای تخمک های بی کیفیتی هستند. بسیاری از فاکتور ها بر روی سلامت تخمک تاثیر گذار است که در نتیجه بر سلامت جنسی و افزایش باروری در زنان اثرات مثبت خواهد داشت. زنانی که سن آن ها بالای ۳۵ سال است، پیش از بارداری نسبت به خانم هایی که سن کمتری دارند، باید روی این مقوله حساسیت بیشتری داشته باشند.

یکی از دلایل عدم بارداری که امروزه بسیار شایع است، تخمک ضعیف است. البته تقویت تخمک ضعیف می تواند با توجه به دستور العمل های مختلف انجام شود و بارداری اتفاق افتد. طبق تحقیقات انجام شده در این زمینه، تقویت تخمک ضعیف ممکن است پروسه ای طولانی مدت باشد که تا سه ماه برای آن زمان لازم است. 

سلامت جنسی و جسمی با بهبود کیفیت تخمک ها

با توجه به اینکه بهبود کیفیت تخمک ها علاوه بر سلامت جنسی، همچنین بر بارداری فرد تاثیر گذار است، بر روی سلامت جسمی زنان نیز اثرات مثبتی دارد. همانطور که اشاره شد برای تقویت تخمک ضعیف حدود سه ماه زمان لازم است که به تبع آن تغذیه و سبک زندگی بر روی آن اثر دارد. در واقع ابتدا باید در رژیم غذایی فرد تغییراتی ایجاد شود. در نظر داشته باشید که حتی بهبود کیفیت تخمک ها بر روی زیبایی ظاهری بانوان نیز موثر است. پیش از بارداری با آزمایشاتی که زیر نظر پزشک انجام می شود، از کیفیت تخمک اطمینان حاصل می کنند. تخمک های ضعیف و ناقص همانطور که گفته شد موجب مشکلاتی در باروری می شوند. درست است که امروزه روش های بسیاری برای باروری فرد مانند اهدای تخمک و یا IVF وجود دارد اما با رعایت برخی موارد می توان به روش طبیعی باردار شد.

راهکار هایی که برای تقویت تخمک در سن بالا و یا تقویت تخمک بی کیفیت وجود دارد، به شرح زیر می باشند.

باروری زیر ۳۵ سالگی و سبک زندگی سالم

ابتدا در نظر داشته باشید که بارداری در زیر سن ۳۵ سالگی توصیه می شود. در واقع روی آوردن به سبک زندگی سالم یکی از روش های تقویت تخمک ضعیف است که می تواند در سنین بالا نیز اتفاق افتد. هنگام دوره تخمک گذاری ممکن است شرایطی بر روی آن اثرگذار باشند. در واقع با افزایش سن اثرات منفی بر روی پروسه تخمک گذاری افزایش پیدا می کند. در این حالت احتمالات منفی نیز افزایش می یابند. برای مثال با افزایش سن، تخمک های غیر طبیعی و ناقص بیشتر می شوند. شاید فکر کنید برای این موضوع راهکاری وجود دارد یا خیر؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که کنترل وزن یکی از روش های جلوگیری از رشد تخمک های غیر طبیعی و یا بی کیفیت است. باید گفت کاهش شدید وزن و همچنین افزایش وزن بر روی کیفیت تخمک اثرات منفی دارد.

ورزش کردن به منظور تقویت تخمک ها

یکی دیگر از روش های تقویت تخمک در سن بالا ورزش کردن است. ورزش کردن علاوه بر اینکه تاثیرات مثبتی بر روی سلامت جسمی فرد دارد، می تواند در افزایش سلامت جنسی و باروری نیز تاثیر گذار باشد. با توجه به شرایطی که دارید می توانید در طول روز و یا هفته برای چندین مرتبه ورزش هایی مانند پیلاتس، یوگا، پیاده روی، نرمش های قدرتی و ... را انجام دهید. ورزش کردن علاوه بر تاثیراتی که بر روی آزادسازی تخمک ها دارد می تواند بر روی کیفیت تخمک گذاری نیز موثر باشد. با ورزش کردن به صورت منظم و مستمر، بارداری در سنین بالا نیز امکان پذیر است. 

استرس نداشته باشید

از دیگر روش های تقویت تخمک در سن بالا و البته تخمک های ضعیف و بی کیفیت، دور بودن از استرس و اضطراب است. این مورد علاوه بر اینکه تاثیرات بسیار منفی بر روی سلامت روح و روان فرد دارد، تاثیر مستقیمی در کاهش باروری نیز دارد. فراموش نکنید که استرس و نگرانی باعث می شود تنظیم و تعادل سیستم های مختلف بدن با اختلال مواجه گردد. اضطراب باعث ضعف اعصاب می شود و همین موضوع منجر به ترشح هورمون های پرولاکتین و یا کورتیزول می شود. این هورمون ها باعث می شوند که تخمک گذاری به صورت نامنظم اتفاق افتد. پیش از بارداری فرد باید از شرایط و محیط استرس زا دوری کند. اما زمانی که شرایط استرس زایی را تجربه می کنید، می توانید از طریق روش هایی آن را کاهش دهید تا به آرامش برسید. پس از یک شرایط استرس زا کتاب بخوانید، استراحت کنید، دوش آب گرم بگیرید، به طبیعت بروید و ... تا تعادل در ذهن شما برقرار شود. 

از نوشیدنی های الکلی و سیگار دوری کنید

از سیگار، نوشیدنی های کافئینی و الکلی دوری کنید. این موارد علاوه بر اینکه تاثیرات منفی بر روی سلامت جسمانی دارند، بر روی باروری تاثیرات منفی بسیار زیادی دارند. در واقع استفاده از الکل، احتمال بارداری فرد را کاهش می دهد و به تخمک ها آسیب جدی وارد می کند. از طرفی سیگار به دلیل اینکه دارای یک ماده سمی به نام نیکوتین است، باعث سمی شدن تخمک ها می شود و می تواند باروری فرد را به کلی دچار اختلال کند. طبق تحقیقاتی که انجام شده است، پزشکان توصیه می کنند که خانم های باردار و یا افرادی که قصد بارداری دارند از مصرف کافئین پرهیز کنند. البته تاثیرات منفی کافئین به صورت صد درصدی نیست اما توصیه متخصصین این حوزه عدم استفاده از کافئین در این دوران است. در نظر داشته باشید که تمامی موارد هم باید پیش از بارداری و هم در حین بارداری رعایت شوند. 

تقویت تخمک به کمک مکمل ها

استفاده از مکمل ها پیش از دوران بارداری را می توان از روش های مهم و اساسی برای تقویت تخمک در سن بالا و البته تخمک های ضعیف و بی کیفیت دانست. مکمل ها می توانند عملکرد تخمک ها را بهبود ببخشند و بر روی باروری موثر باشند. در نظر داشته باشید که مکمل های این دوران باید تحت نظر پزشک استفاده شوند. از جمله این مکمل ها که در حالت کلی برای بسیار از افراد توصیه می شوند می توان به آنتی اکسیدان، فولیک اسید و قرص های آهن، مکمل های ویتامین های A و E اشاره کرد. با انجام آزمایش ها پیش از بارداری و حتی در حین بارداری، پزشک متخصص مکمل های مورد نیاز را برای فرد تجویز می کند. البته استفاده از قرص هایی مانند آهن برای تمامی زنان و دختران توصیه می شود مگر اینکه منع پزشکی وجود داشته باشد. DNA تخمک ها با استفاده از مکمل ها افزایش پیدا می کند. 

تغذیه مهمترین فاکتور تقویت تخمک

با وجود تمام مواردی که در پاراگراف های قبلی ذکر شد، روش های تقویت تخمک در سن بالا و افزایش کیفیت آن رابطه مستقیمی با تغذیه فرد دارد. غذا های ناسالم باروری را کاهش می دهند و باعث ضعیف و بی کیفیت شدن تخمک می شوند. در نتیجه برای تقویت تخمک ضعیف باید رژیم غذایی خود را به خصوص اگر ناسالم است، تغییر دهید. رژیم های غذایی سالم و متعادل باید دارای هرم غذایی مناسب و مفید و سالم باشند که بتوانند سلامت فرد را تضمین کنند. در این رابطه استفاده از میوه و سبزیجات، غلات مانند عدس، لوبیا، ماش و ...، گوشت گوساله و گوسفندی بدون چربی، گوشت ماهی و مرغ، لبنیات پر چرب، مغزی جات و آجیل و ... می تواند برای بدن فرد مفید باشد. این موارد در تقویت تخمک در سن بالا بسیار موثر هستند. در واقع تغذیه مناسب و کامل می تواند موجب تقویت تخمک ضعیف شود. 

از آنتی اکسیدان استفاده کنید

علاوه بر لیست غذایی که در پاراگراف قبلی برای تقویت تخمک ذکر شد، استفاده از مواد غذایی سالم و ارگانیک نیز می تواند موثر باشد. استفاده از مواد غذایی ارگانیک می توانند کیفیت تخمک ها را افزایش دهند و بر روی باروری اثر مثبتی داشته باشند. غذا های فرآوری شده و یا مواد غذایی که با دستکاری ژنتیک به بازار مواد غذایی وارد می شوند، برای سلامتی بسیار مضر هستند. در دوران پیش از بارداری و حین آن به هیچ عنوان از این مواد غذایی استفاده نکنید. نمک بیش از اندازه و چربی های ترانس از مواردی هستند که باید از رژیم غذایی شما حذف شوند. از میوه های دارای آنتی اکسیدان بالا استفاده کنید. از مواد غذایی دارای آنتی اکسیدان بالا می توان به اسفناج و همچنین بلوبری اشاره کرد. البته باید اشاره کرد که تغذیه فرد با توجه به شرایط بدنی باید زیر نظر متخصص تنظیم شود. 

مواد غذایی برای تقویت تخمک

شاید با خود فکر کنید که پیش از دوران بارداری استفاده از چه غذا ها و یا مواد غذایی باعث تقویت تخمک ضعیف می شوند؟ از جمله این مواد غذایی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کلم بروکلی از جمله سبزیجاتی است که باعث تقویت تخمک ضعیف می شود.
• برنج کیفیت تخمک را افزایش می دهد.
• سبزیجات برگ دار باعث می شوند که تخمک در سنین بالا هم تقویت شود.
• انواع ماهی مانند ماهی سالمون به تقویت تخمک کمک می کند.
• تخم کدو تنبل از جمله مواردی است که استفاده آن موجب تقویت تخمک می شود.
• از میان ادویه ها، زردچوبه و زنجبیل تخمک را تقویت می کنند.
• ژل رویال که کاملا طبیعی و ارگانیک باشد، تاثیر بسیار زیادی بر روی تقویت تخمک و افزایش باروری دارد.

افزایش یا کاهش هورمون و تاثیر بر روی تقویت تخمک

افزایش یا کاهش هورمون های مختلف در بدن می تواند بر روی تخمک ها و تخمک گذاری تاثیرات منفی داشته باشد. در نظر داشته باشید که تعادل هورمونی به منظور تقویت تخمک باید حفظ شود. فراموش نکنید که هورمون از جمله فاکتور های مهم برای باروری محسوب می شوند که بر روی کیفیت باروری و بارداری فرد تاثیر مستقیمی دارند. زمانی که هورمون های هر فرد دچار اختلال شوند – این اختلال می تواند ناشی از شرایط محیطی نامناسب و استرس و رژیم غذایی باشد – باروری به تعویق می افتد و حتی ممکن است مشکلات جدی را در پی داشته باشد.

استفاده از محرک های باروری در صورت اختلالات هورمونی توصیه می شود. از جمله این محرک ها می توان به گیاه دارویی ویتکس اشاره کرد. ویتکس اثر مثبتی بر روی افزایش فولیکول دارد و می تواند در نهایت منجر به باروری فرد گردد. البته در صورت وجود هورمون های زاید در بدن، پزشک متخصص دارو هایی برای رفع آن ها تجویز می کند. 

برای تقویت تخمک آب بنوشید

حداقل روزانه ۸ لیوان آب بنوشید. این جمله کلیشه ای را ممکن است بسیار زیاد شنیده باشید. اما در واقع باید گفت نوشیدن این میزان آب در طول شبانه روز تاثیرات مثبتی بر روی جریان خون و همچنین اکسیژن رسانی دارد. اگر بدن فرد با مشکل کم آبی روبرو باشد، به تبع آن کیفیت جریان خون نیز کاهش پیدا می کند. اگر غلظت خون در فرد بالا باشد، افزایش اکسیژن رسانی در بدن فرد یک امر ضروری و اجتناب ناپذیر است. اما افزایش اکسیژن رسانی به چه صورت امکان پذیر است؟ به صورت مستمر و مداوم ورزش کنید. پیاده روی نیز می تواند بر روی افزایش جریان اکسیژن رسانی موثر باشد. نوشیدن آب به میزان زیاد را فراموش نکنید. دویدن نیز می تواند در این امر موثر باشد. از طرفی با نظر یک متخصص ورزشی یوگای باروری و ماساژ های شکمی انجام دهید. 

باروری تخمک های ناقص

همانطور که در پاراگراف های پیشین ذکر شد، برای افزایش کیفیت تخمک شما به زمان زیادی نیاز دارید. توجه به مواد غذایی و رژیم تغذیه ای یک امر اجتناب ناپذیر است که می تواند در این امر بسیار موثر باشد. بسیاری از افراد با انجام دستور العمل های فوق با وجود دارا بودن تخمک های بی کیفیت، توانسته اند بارداری های موفقی داشته باشند. در نتیجه برای اثربخشی این موضوع شما می توانید موارد فوق را رعایت کنید و با توجه به نظرات متخصص زنان و زایمان از راهکار های مفید بهره مند شوید. توجه داشته باشید که توجه به دستور العمل های پزشک، حتی می تواند منجر به باروری تخمک های ناقص نیز شود. به لطف پیشرفت علم و تحقیقات انجام گرفته از طرف متخصصین این حوزه، باروری امروزه یک امر تسهیل شده است و بسیاری از افراد طعم پدر و مادر شدن را می چشند. 

آیا افزایش تعداد تخمک ها امکان پذیر است؟

علاوه بر موضوع تقویت تخمک در سنین بالا، آیا تقویت تخمک بی کیفیت یا ضعیف، یا افزایش تعداد تخمک ها امری امکان پذیر است؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که از نظر علم پزشکی افزایش تعداد تخمک ها امری امکان پذیر نیست. در واقع هر دختری که به دنیا می آید، با تعداد تخمک مشخصی متولد می شود. باید گفت تلاش برای حفظ تخمک ها در سنین بالا و افزایش تخمک گذاری باید انجام شود. طی تحقیقاتی که انجام شده است، در سال های اخیر میزان هورمون نشان دهنده تخمک های فعال باقی مانده که به اختصار با AMH شناخته می شود، در دختران کاهش چشمگیری داشته است.

همانطور که گفته شد افزایش تخمک ها امکان پذیر نیست، اما می توان این تخمک ها را با روش هایی حفظ کرد. در واقع شرایط بسیاری باعث می شوند که تعداد تخمک ها در تخمدان های فرد از بین رود. اتفاقاتی ممکن است در دوران جنینی تا دوران بلوغ و بزرگسالی سبب کاهش تخمک ها شوند. 

چاقی و لاغری بر بارداری طبیعی و روش IVF موثر است

در نتیجه باید گفت تمام دستورالعمل ها و تجویز ها از سوی پزشکان متخصص زنان و زایمان و نازایی برای افزایش کیفیت تخمک در یک زن انجام می شود. همانطور که گفته شد چاقی و لاغری بر روی تقویت تخمک موثر است. در واقع باید گفت وزن متعادل باید با توجه به حفظ تعادل میان قد و وزن زن باشد. کاهش و یا افزایش بی رویه می تواند استروژن داخلی را تغییر دهد و اثرات نامطلوبی داشته باشد. این موضوع حتی بر روی روش IVF به منظور بارداری نیز تاثیرات بدی دارد. فراموش نکنید که بارداری چه به صورت طبیعی باشد و چه به صورت IVF باید برای تقویت تخمک ها و حفظ جنین دستورالعمل هایی انجام شود. بسیاری از افراد دارو هایی استفاده می کنند که باید حتما پزشک خود را از این موضوع باخبر کنند زیرا ممکن است به تخمک و یا جنین آسیب وارد شود.

تقویت تخمک با رژیم غذایی مدیترانه ای

همانطور که گفته شد یکی از مهمترین راه های تقویت تخمک در سن بالا و یا افزایش کیفیت تخمک رژیم غذایی مناسب است. این موضوع هم در تقویت تخمک برای بارداری طبیعی و هم برای IVF حائز اهمیت است. امروزه رژیم غذایی مدیترانه ای یک روش متداول برای افزایش کیفیت تخمک ضعیف و تقویت آن است. از طرفی این رژیم غذایی بر روی موفقیت IVF نیز اثرات مثبتی دارد. رژیم مدیترانه ای به صورت زیر است:

• سبزیجاتی با برگ سبز را به میزان فراوان استفاده کنید.
• دانه های کامل غلات یا حبوبات زیاد استفاده شود.
• گوشت را بدون چربی مصرف کنید. 
• مصرف گوشت ماهی و میگو را در اولویت قرار دهید. 
• گوشت قرمز را به میزان کم استفاده کنید.
• لبنیات طبیعی مانند شیر، پنیر، کشک و ... تهیه کنید. 
• مصرف میوه را در طول این رژیم غذایی فراموش نکنید.
• زیتون و روغن زیتون را به میزان فراوان استفاده کنید.
• از قند و نمک زیاد پرهیز نمایید. 

سن تا چه میزان بر روی باروری مناسب است؟

تمامی این موارد در رژیم غذایی مدیترانه ای اگر رعایت شوند، می توانند در باروری بسیار تاثیرگذار باشند. در نظر داشته باشید که افزایش سن تنها عامل تضعیف و بی کیفیت بودن تخمک و باروری آن ها نیست. طبق تحقیقات اخیر حتی ممکن است زنان در سنین پایین نیز به این مشکلات دچار شوند. این موضوع تا حد زیادی مربوط به تغییر سبک زندگی است. سبک زندگی ناسالم و پر از استرس و دغدغه می تواند در این موضوع دخیل باشد.

مصرف غذا های فست فودی به جای تغذیه سالم توانسته است چرخه باروری زنان را با اختلال مواجه کند. اما چرا داشتن تخمک سالم تا این حد حائز اهمیت است؟ مگر سن بر روی سلامت تخمک تاثیرگذار نیست؟ در گذشته باور بر این بود که با افزایش سن باروری به حداقل می رسد و فرد نمی تواند باردار شود. اما باید گفت که با وجود تخمک سالم امکان بارداری در سنین بالا نیز وجود دارد اما باید تحت مراقبت پزشک انجام شود.

با توجه به اینکه سلول های تخمک بازسازی می شوند، عوامل و فاکتور های دیگری که در مورد آن ها توضیحاتی دادیم، بر روی باروری موثر هستند. در نظر داشته باشید که سن تاثیر بسیار زیادی بر روی باروری دارد اما عوامل دیگر نیز بسیار موثر می باشند. لانه گزینی در سنین بالا کاهش پیدا می کند، اما با سبک زندگی صحیح و سالم می توانید به سلامت تخمدان ها کمک کنید. همانطور که اشاره شد برای بازسازی تخمک ها حدود سه ماه زمان لازم است. در سیکل ۹۰ روزه آزادسازی تخمک باید نکات و فاکتور ها را رعایت کنید تا تخمک ها به آماده سازی و باروری برسند. 

چرخه تخمک گذاری

چرخه تخمک گذاری برای بارداری به صورت زیر است:

• در ابتدای سیکل قاعدگی کیست کوچکی که با نام فولیکول شناخته می شود، در تخمدان رشد خود را آغاز می کند. پس از این مرحله یک بافت در اطراف فولیکول ها، باعث ترشح هورمون استروژن می شود. پس از اینکه استروژن ترشح شد، موکوس تولید می شود. موکوس باعث می شود که اسپرم به راحتی در لوله های رحمی حرکت کند. از طرفی استروژن باعث می شود که بافت دیواره رحم رشد کند و رحم برای لقاح تخمک و اسپرم آماده شود. تمامی این موارد در اوایل سیکل قاعدگی اتفاق می افتد.
• در اواسط سیکل قاعدگی، تحریک هورمون LH توسط غده هیپوفیز اتفاق می افتد که این هورمون باعث آزادسازی تخمک از فولیکول می شود. از طرفی هورمون LH هورمون پروژسترون را تحریک می کند. تحریک هورمون پروژسترون توسط هورمون LH تا پایان دوره پریودی ادامه دارد. در این مدت اگر بارداری اتفاق افتد، هورمون پروژسترون به رشد خود ادامه خواهد داد. در نتیجه سلول حاصل از لقاح تخمک و اسپرم باعث ترشح هورمون HCG می شوند. HCG همان هورمون بارداری است که پس از تست بارداری میزان آن باید به حد معین برسد که نشان دهنده بارداری در فرد است. 
• هورمون LH در این مدت زمانی، ترشح هورمون های استروژن و پروژسترون را ادامه می دهد. در این فاصله اگر لقاح صورت نگیرد و یا لقاح منجر به بارداری نشود ترشح هورمون پروژسترون کاهش پیدا می کند. در نتیجه دیواره رحم تخریب می شود و خونریزی قاعدگی شروع می شود. این موضوع نشان دهنده عدم بارداری در فرد است. 

روش های تقویت تخمک در سنین بالا، یا تقویت تخمک بی کیفیت و ضعیف با دستور العمل های که ذکر شد امکان پذیر است. توصیه این است که زیر نظر پزشک متخصص زنان و زایمان و نازایی این روند را طی کنید تا موفقیت در بارداری سریع تر حاصل شود.